Ordu Üniversite tanıtım fuarına katıldık.
10 Ocak 2022 tarihinde okulumuz rehberlik servisi eğitsel rehberlik çalışmaları kapsamında 12. sınıf öğrencilerimizle Ordu Kültür Merkezinde düzenlenen "Üniversite Tanıtım Günleri Fuarı" na katıldık.
Fuara katılan birçok üniversite, öğrencilere tercih döneminde yapılması gerekenler hakkına bilgiler verdi.
Kişinin mutluluğunda doğrudan etkili olan faktörlerin en önemlisi elbette çalışma hayatıdır. Dolayısıyla öğrencilerimizin gelecekteki yaşam tarzlarının belirlenmesinde dönüm noktası olan mesleğini seçmesi, doğru ve isabetli karar vermesi tüm hayatının kalitesini ve mutluluğunu etkileyecektir. Geliştirdiği "güdü" ve "kendini gerçekleştirme" kavramlarıyla eğitim psikolojisinin önemli isimlerinden olan A. Harold Maslow'un "Yazgıların en güzeli, bir insanın sahip olabileceği en büyük hazine, tutkuyla yaptığı bir iş için ona para ödeniyor olmasıdır." ifadesi öğrencilerimizin doğru mesleklere yönlendiriliyor olmasının önemini bir kez daha ortaya koymaktadır.
Gençlerimiz; geleceğimiz, ümidimiz ve en büyük servetimizdir. Onların geleceklerine artı değer katmak, biz eğitimcilerin en önemli vazifesidir. Gelecekte kaşifler, mucitler görmek istiyorsak gençlerimizin içlerindeki hazineleri keşfetmelerini sağlamalıyız. Onları doğru ve isabetli tercihlerle başarıyı tadabilecekleri mesleklere yönlendirebilmeliyiz. Çünkü yetenek ve ilgimiz doğrultusunda doğru bir meslek, parlak bir gelecek demektir. Hayat planlamasını doğru yapanlar hem hayatlarını dolu dolu yaşama fırsatını elde edecek hem de hayatları boyunca sevdiği işte çalıştıkları için mutlu olacak. Toplumsal gelişim ve kalkınmanın en önemli yolunun eğitimdeki kaliteden geçtiğinin farkındayız. Eğitim çalışmalarına destek vermek, ortaöğretim kurumlarımızın üniversitelerle işbirliğini etkinleştirerek öğrencilerimize vizyon kazandırıp onları üst kurumlara hazırlamak, bu yolla ilçemiz ve ülkemizin gelişimine katma değer sunmak, müdürlüğümüzün en temel hedeflerinden biridir.
Tüm öğrencilerimize, gelecekte hayatlarını adayabilecekleri bir meslek seçmelerini dileyerek üstün başarılar diliyoruz.
MESLEK SEÇİMİ & KARİYER GELİŞİMİ
"Eğer ilerde bir gün keşke demek istemiyorsan, üç şeyi doğru seç: eşini, işini, arkadaşını." Yunus Emre Hayat seçimlerimizden ibarettir. Çoğumuza aynı malzeme verilmesine rağmen bambaşka ürünler çıkabiliriz. Bir kibrit, sobamızı tutuşturup ellerimizi de ısıtabilir, koca bir ormanı yok edip ciğerlerimizi de yakabilir. Buradaki seçim tamamen bizim elimizdedir. Her gün yüzlerce seçim yaparız. Ne giyeceğimize, işe neyle gideceğimize, akşam ne yiyeceğimize karar veririz. Bunların çoğunu otomatik olarak yaparız. Günlük rutin seçimlerimiz, yaşamdaki işlevselliğimizi ciddi boyutta etkilemez. Ancak bazı seçimler tüm hayatımızı etkileme ve yönlendirme potansiyeline sahiptir. Bu nedenle ayrı bir özen gerektirirler. Meslek seçimi bunlardan biridir. Bireyin yaptığı iş/meslek, onun kimliğini oluşturan ve onu tanımlayan en önemli ögedir. Çünkü yaptığımız iş, yaşamdaki diğer rollerimizi ve yaşam içindeki tüm konumumuzu etkiler. Bir meslek edinmenin temelinde para kazanarak fizyolojik ihtiyaçları karşılamanın dışında sosyal ve psikolojik ihtiyaçların doyumu söz konusudur. Büyük Ruh Hekimi S. Freud, bunu şöyle dile getirir: "Sağlıklı insan, sevebilen ve çalışabilen kişidir."* Meslek seçimi bireyin hayatında çok kritik bir öneme sahiptir; ancak yaşanan tecrübeler göstermiştir ki hiçbir seçim sonsuza dek sürmez, değişim kaçınılmazdır.
Psikolojik Danışma ve Rehberlik hizmetlerinin temelini oluşturan Mesleki Rehberlik ve Kariyer Danışmanlığı alanı, meslek seçiminden ziyade kariyer gelişimine odaklanmaya doğru yol almaktadır. Bu noktada kavramların içeriğini doldurmakta fayda vardır. Meslek, iş ve kariyer kavramları sık sık birbirleriyle karıştırılmaktadır. Oysa üçü de farklı şeyi ifade etmektedir. Meslek, bir kimsenin hayatını kazanmak için yaptığı, diğer insanlara yararlı bir hizmet ya da ürün sağlamaya yönelik olan, kuralları toplumca belirlenmiş ve belli bir eğitimle kazanılan bilgi ve becerilere dayalı etkinlikler bütünüdür. İş, belli bir meslek alanında sürdürülen benzer etkinlikler grubudur. Doktorluk bir meslektir, Cebeci Hastanesi Başhekimi olarak görev yapmak iştir. Mesleği olan herkesin işi olmayabilir.
Kariyer kavramı, bir ömür boyu yaşanan olaylar dizisi, bireyin meslek ve diğer yaşam rollerinin birbirini etkilemesi ve izlemesi sonucu oluşan genel örüntü ve gelişim çizgisinde, özellikle iş ve mesleğe ilişkin rollerinde ilerleme, duraklama ve gerilemeleri de içeren bir süreçtir. Meslek, seçilir; kariyer oluşturulur. Birey, kariyer gelişimi içinde çeşitli kararlar verir, seçimler yapar. Birey, kendi yaşantısında mesleki rolleri ve diğer rollerini kendine özgü bir tarzda sürdürerek kariyerini oluşturur. Kariyer, bireye hazır sunulan ve seçilen bir alternatif değil, yaratılan/yapılan bir şeydir; onu birey kendisi oluşturur. O halde meslek seçiminden söz edebiliriz; ancak kariyerimiz, seçimlerimizin ötesinde bizim sorumlulukla yarattığımız, biçimlendirdiğimiz bir süreçtir.* İş/meslek yapısı ve meslek sahibi olma anlayışında birçok değişim olduğu gözlenmektedir. Eski ve yeni bakış açılarına bakıldığında bir meslekte bir ömür anlayışının değişmeye başladığı ve aktarılabilir beceriler ile birçok mesleğin birlikte yürütülebileceği anlayışının geliştiği, devlet güvencesinin önemsendiği iş alanlarının yerini daha az güvencenin olduğu sürekli değişen ve gelişen bir iş dünyasına bıraktığını görebiliriz. Bu değişen anlayışla beraber bizlerin de kariyer planlaması yaparken çağa ayak uydurmak zorunda olduğumuz aşikardır.
KARİYER GELİŞİM SÜRECİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER
Kariyer oluşturulurken bu yeni bakış açılarıyla birlikte, kariyer gelişimini etkileyen birçok faktör karşımıza çıkmaktadır. Bu faktörlerin etkilerinin farkında olmamız hayatımızı ve seçimlerimizi kolaylaştıracaktır.
Psikolojik Faktörler (yetenek, ilgi, kişilik özellikleri, meslek değerleri)
Cinsiyet Sosyolojik Faktörler (aile, sosyoekonomik düzey)
Kariyer Gelişim Sürecini Etkileyen Faktörler Politik ve Ekonomik Faktörler
A) Psikolojik Faktörler:
Kariyer gelişimini etkileyen psikolojik faktörleri yetenek, ilgi, kişilik ve meslek değerleri olarak sıralayabiliriz.
1. Yetenek: Genel anlamda çeşitli alanlarda sergilenebilen performans kapasitesi anlamına gelir. Yetenek aynı zamanda öğrenme gücü veya bir iş, görev ya da faaliyeti diğer insanlara göre daha başarılı ve daha hızlı bir şekilde yapabilme yetisi olarak da tanımlanabilir.
2. İlgi: Bir faaliyetin özünden elde edilen doyum anlamına gelir. Bir başka anlatımla, bireyin bir faaliyetten hoşlanma ve haz alma derecesidir. Bir görev ya da bir nesneye karşı duyulan sevme ya da sevmeme durumu olarak da tanımlanabilir. Yetenekler bir mesleki etkinlikte sağlanan başarı düzeyi, ilgiler ise o faaliyetlerden zevk alma düzeyiyle ilişkilidir.*
3. Kişilik Özellikleri: Bireyin meslek seçiminde dikkate alınması gereken bir diğer etmen de onun kişilik özellikleridir. İnsan ırkının sahip olduğu özellikler, her insanda değişik oranlarda bir araya gelerek biricik insanı yaratmıştır. İnsanlar arasındaki farklılık, farklı anne ve babalardan farklı gen donanımıyla dünyaya gelmemizin yanında, farklı sosyal ortamlarda ve koşullarda yaşamamızın da bir sonucudur. Farklı kişilik özellikleri, bir bireyin değişik durumlarda nasıl davranacağının belirlenmesinde önemli bir rol oynar. İçedönükdışadönük olma durumu, uyumluluk ve sorumluluk sahibi olma bunlardan bazılarıdır.*
4. Meslek Değerleri: Değerler, bir anlamda tutumlar, ihtiyaçlar, normlar, ilgiler ve kişilik özellikleriyle birlikte sosyal yaşama uyum sağlamamızı etkileyen psikolojik yapılardır. Değerler, ilgi ve ihtiyaç kavramları arasında yakın ilişkiler vardır. Bu kavramlar zaman zaman birbirinin yerine kullanılmaktadır; ancak arada ince bir ayrım vardır. İhtiyaçlar bizi eksikliği duyulan şeyi elde etmek için harekete geçiren mekanizmadır. İlgiler, bir aktiviteden elde edilen doyumdur. Değerler ise ulaşmak istediğimiz hedeflere ve ideallere atfettiğimiz önemdir. İhtiyaçlar tüm insan ve hayvanlarda görülebilirken değerler insana özgü, öğrenilebilen ve kuşaktan kuşağa aktarılabilen bir olgudur. Meslek değerleri, bir mesleği birey için değerli kılan özellikler anlamına gelir, kişiden kişiye göre değişir ve kariyer gelişimde önemli bir rol oynar. Ekonomik kazanç, toplumsal saygınlık, sosyal güvence, meslekte ilerleme, yaratıcılık, bağımsızlık, değişiklik, yardım, rekabet mesleki değerlerden bazılarıdır.*
B) Sosyolojik Faktörler:
Bireyin kariyer gelişimini etkileyen sosyolojik faktörler aile ve sosyoekonomik düzeydir. Bireyin kariyer gelişimi üzerinde etkili olan iki önemli faktör; kalıtım ve çevredir. Bu nedenle gerek kromozomlarla taşınan kalıtımsal özellikler olsun gerekse içinde büyüdüğü çevresel faktörler açısından olsun aile, çocuk üzerinde çok önemli bir etkiye sahiptir. Bu etki olumlu da olabilir olumsuz da. Çoğunlukla çocuğun yetişkinlikteki kararlarını büyük ölçüde etkiler. Bir diğer sosyolojik faktör olan sosyoekonomik düzey de kariyer gelişimi üzerinde oldukça etkilidir. Çünkü birey, bir meslek edinmek için formal ya da informal birçok eğitim almalıdır ve ailenin sağladığı maddi imkanlar bu eğitimleri almada etkilidir.
C) Cinsiyet:
Birçok ülkede farklı şekillerde etkisi olmakla birlikte meslek seçimini etkileyen önemli bir faktördür. Çünkü cinsiyete göre yapılabilecek işler konusunda kalıp yargılarımız vardır. "Erkek gibi davranmak" veya "kız gibi yapmak" gibi bazı deyimler düşüncelerimizi yönlendirmekte ve bireyin özellikleri dikkate alınmaksızın toplumsal cinsiyet rolleri üzerinden meslek seçimine yönlendirilmektedir.
D) Ekonomik ve Politik Faktörler:
Bireyin içinde yaşadığı ülkenin politik sistemleri ve ekonomik koşulları onların kariyer gelişimini etkilemektedir. Zaman zaman birey, ilgilerine göre değil de ekonomik kaygılarına göre meslek seçmek durumunda kalabilmektedir. Sonuç olarak kariyer gelişimi, sadece meslek seçimi kararını içermez. Yaşam boyu bireyin meslek gelişimiyle ilgili tercih ve kararlarıyla biçimlenir. Bu kararlar bir anda verilen kararlar olmayıp yaşam boyu aldığımız eğitimler, içinde büyümüş olduğumuz aile ve çevre, sosyoekonomik düzey ve ülkenin bize sağlamış olduğu ekonomik durum ve politik yapısından etkilenmektedir. Bu nedenle kariyer gelişiminden söz ederken hem kendisi için kariyer haritası oluşturan bireyin hem de bu konudaki uzmanların bu faktörleri dikkate alması oldukça önem arz etmektedir.
GELECEĞİN MESLEKLERİ
Meslek seçimimiz hayatımızın en önemli kararından biridir. Meslek ya da kariyer planlaması yaparken ilgimizi, yeteneklerimizi, değerlerimizi ve mesleğin ekonomik koşullarını ön planda tutuyoruz. Kişinin mesleği onun hayatında önemli bir zaman dilimini kapsadığı için bu alanda mutlu olmak istiyor. Meslek seçimlerimizde bir diğer önemli nokta da söz konusu mesleğin günümüz ve gelecekteki durumunu iyi değerlendirerek doğru bir kariyer planlaması yapmaktır.
Sizlerin daha iyi bir kariyer planlaması yapabilmesi adına günümüzde ihtiyaç duyulan bazı meslek alanları aşağıda yer almaktadır:
• Beslenme ve Diyetisyenlik
• Bilgi Mühendisliği
• Biyoteknoloji zmanlığı
• Çevre Mühendisliği/Çevre Hukuku Uzmanlığı
• Danışmanlık
• Dil Konuşma Terapisi
• Elektronik ve Haberleşme Mühendisliği
• Endüstri Mühendisliği
• Finans Uzmanı ve Yöneticisi
• Fizik Tedavi Uzmanlığı
• Genetik Bilimleri Mühendisliği
• Görsel İletişim Tasarımı
• Güvenlik Hizmetleri
• İnternet Gazeteciliği
• Mekatronik Mühendisliği
• Metalurji ve Malzeme Mühendisliği
• Mobil Uygulama Geliştiricisi
• Organik Tarım Mühendisliği/ Uzmanlığı
• Psikoloji
• Sağlık Yönetimi
• Sosyal Medya Uzmanlığı
• Tıp
• Turizm İşletmeciliği
• Uluslararası Finans- Uluslararası Ticaret Uzmanlığı
• Uluslararası İlişkiler
• Veri Madenciliği ve Analistliği
• Yönetim Bilişim Uzmanlığı